Jest dziedziną nauki zajmującą się ruchem pocisku od momentu wprawienia go w ruch do momentu zatrzymania się w celu lub poza nim. Balistykę dzieli się na wewnętrzną, zewnętrzną i końcową.
Balistyka wewnętrzna zwana inaczej balistyką przewodu lufy, zajmuje się ruchem pocisku w przewodzie, od momentu wprawienia go w ruch, do momentu gdy opuści on lufę.
Kolejne etapy występujące podczas tej fazy, to:
- wybuch ładunku inicjującego /w spłonce/, wywołany uderzeniem iglicy,
- zapalenie się ładunku miotającego /prochu/,
- wzrost ciśnienia pod wpływem wydzielania się gazów,
- rozcalenie naboju – początek ruchu pocisku,
- gwałtowny wzrost ciśnienia gazów i prędkości pocisku,
- spadek ciśnienia do zera, krótko po opuszczeniu lufy przez pocisk.
Balistyka zewnętrzna zajmuje się ruchem pocisku w powietrzu, od momentu w którym opuszcza on lufę, do chwili jego zetknięcia z powierzchnią celu lub przeszkodą.
Trajektoria, czyli tor lotu po którym porusza się pocisk, to tzw. “krzywa balistyczna”.
Tuż po opuszczeniu lufy wylatujące za pociskiem gazy mają większą prędkość niż pocisk. Powoduje to dodatkowy wzrost prędkości już poza przewodem lufy. Tak więc pocisk osiąga maksymalną prędkość w odległości kilku, kilkunastu centymetrów od wylotu lufy. Ponieważ różnica pomiędzy prędkością wylotową pocisku, a jego prędkością maksymalną jest niewielka, przyrost prędkości nie ma praktycznie znaczenia. Faza ta to tzw. balistyka przejściowa.
Krzywa balistyczna jest linią prostą, jeżeli strzał oddano pionowo w górę lub w dół, a na pocisk nie oddziaływały żadne dodatkowe czynniki. W praktyce na tor lotu pocisku mogą też wpływać i generalnie wpływają warunki atmosferyczne /deszcz, wiatr/, które zmieniają jego kształt w stosunku do teoretycznej krzywej balistycznej.
Kąt strzału, dla którego donośność pocisku jest największa, wynosi dla broni krótkiej około 40 stopni. Zwiększenie lub zmniejszenie tego kąta powoduje zmniejszenie donośności. Poza wartością kąta strzału, na donośność pocisku wpływają:
- jego kształt
- prędkość początkowa
- obciążenie przekroju poprzecznego pocisku /stosunek masy do pola przekroju poprzecznego/.
Siły działające na pocisk i wpływające na kształt krzywej balistycznej, to /rysunek/:
- siła bezwładności /korzystna - dzięki niej pocisk porusza się/: zależna jest od masy i prędkości pocisku.
- siła oporu powietrza /niekorzystna/
- siła ciężkości /niekorzystna/, powodująca opadanie pocisku podczas lotu, zależna od ciężaru pocisku.
Balistyka końcowa – zajmuje się ruchem pocisku od momentu jego zetknięcia się z celem lub przeszkodą, do chwili jego całkowitego zatrzymania się. Pocisk może zatrzymać się w celu /przeszkodzie/ lub przebić go.
Na moc obalającą pocisku, wpływ mają następujące elementy:
- kaliber pocisku; większy kaliber tworzy większy kanał trwały, a tym samym powoduje poważniejsze obrażenia wewnętrzne,
- ilość energii, którą pocisk przekazał celowi, czyli ilość przekazanej energii kinetycznej, zależnej od prędkości i masy pocisku,
- rodzaj pocisku; aby uzyskać dużą moc obalającą pocisk powinien mieć dużą energię i głęboko penetrować. Jednocześnie nie powinien przebić celu. Przykładem są tzw. pociski grzybkujące, zwiększające swoją średnicę po wniknięciu do celu.
|